Yer yürəsinin daxili nüvəsində struktur dəyişiklikləri aşkar edilib

Alimlər Yer kürəsinin daxili nüvəsinin səthində struktur dəyişiklikləri aşkar ediblər. Bu tapıntı daxili nüvənin fırlanmasının topoqrafik aktivlikdən təsirləndiyini və günün uzunluğunda kiçik dəyişikliklərə səbəb olan rotasiya dəyişiklərinin meydana gəldiyini ortaya qoyur. Həmçinin daxili nüvənin yavaşlamasına da bu dəyişikliklərin təsir etdiyi bildirilir.

“Azərbaycan müəllimi” sciencedaily.com-a istinadən xəbər verir ki, alimlər, əvvəlcə Yer kürəsinin daxili nüvəsinin möhkəm bir top şəklində olduğunu düşünürdülər. Lakin seysmik dalğaların uzun illər ərzində araşdırılması nəticəsində, bu nəzəriyyənin doğru olmadığı məlum olub. Seismik dalğalar vasitəsilə aparılan tədqiqatda daxili nüvənin səthindəki dəyişikliklərə dair qeyri-adi məlumatlar əldə edilib.

Araşdırma 1991-2024-ci illər arasında Antarktidaya yaxın Cənub Sendviç Adaları ərazisindəki 42 müxtəlif nöqtədən gələn 121 təkrarlanan zəlzələni analiz edərək daxili nüvənin davranışını izah edir. Alimlər xüsusilə Alaskada və Kanadada yerləşən stansiyalardan alınan məlumatları təhlil etdikdə qeyri-adi xüsusiyyətlərə rast gəliblər. Bu dəyişikliklər daxili nüvənin elastik deformasiya edərək formasını dəyişdirdiyini göstərir.

Tapıntı daxili nüvə və xarici nüvə arasındakı qarşılıqlı təsirin daxili nüvənin strukturunda dəyişikliklərə səbəb olduğunu göstərir. Alimlər xarici nüvənin maye və hərəkatlı olması səbəbindən bu hərəkətlərin daxili nüvəni təsir etdiyini və əvvəlcə müşahidə edilməyən fiziki aktivliklərin olduğunu bildiriblər. Bu kəşf Yer kürəsinin daxili dinamikalarını daha dərindən başa düşməyimizə və planetimizin termal və maqnit sahələri ilə bağlı yeni məlumatlar əldə etməyimizə imkan yaradır.